مسیر پر پیچ و خم زبان‌های برنامه سازی
زبان یک سیستم ارتباطی است که ساختار آن از قواعد و نظام‌های خاصی پیروی می‌کند که به آن دستور زبان گفته می‌شود. اگر این سیستم ارتباطی بتواند بین انسان ها ارتباط برقرار کند به آن زبان طبیعی گفته می شود و چنانچه سیستمی باشد که جهت ارتباط بین انسان و ماشین ابداع گردیده باشد به آن زبان مصنوعی می گویند.
در اواسط دهه 1970 میلادی وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا سالیانه تقریبا سه میلیارد دلار جهت توسعه و تولید نرم افزار هزینه می نمود. باید کاری انجام می گرفت که هزینه نرم افزار را کاهش دهد. بخش بزرگی از مشکل محدودیت قابل حمل بودن زبان از ماشینی به ماشین دیگر، استفاده مجدد محدود رویه ها در برنامه های بعدی و سردرگمی کلی را سبب می گردید.
وقت آن رسیده بود که یک زبان استاندارد بیابند که با آن تمام برنامه های بخش دفاعی نوشته شوند. چون در حدود 56 درصد نرم افزارهای خریداری شده جهت کاربردهای کامپیوتری توکار یا حساس ماموریتی به کار برده می شد تصمیم بر آن گرفته شد که این زبان استاندارد در راستای آن کاربردها طراحی و ساخته شود. بسیاری از برنامه سازی های کامپیوتری که توسط ارتش آمریکا انجام می گرفت جهت کنترل سخت افزارهای نظامی نظیر تانک ها، هواپیماها و بمب های اتمی بود. برای کنترل چنین سخت افزارهایی، ایجاد برنامه ی کامپیوتری که بتواند به صورت بلادرنگ عمل نماید، ضروری به نظر می رسید. یک جنگنده نیروی دریایی نمی توانست تا فردا صبر کند که نتایج از مرکز امپیوتر به دستش برسد! سیستم های بلادرنگ توکار (Embedded Real Time Systems) در درون یک سیستم مکانیکی بزرگتری نظیر یک ربات یا هواپیمای بدون خلبان جای می گرفت.
در سال 1975 میلادی وزرات دفاع آمریکا یک گروه کاری زبان سطح بالایی به نام HOLWG ( Higher Order Language Working Group) را تشکیل داد تا یک زبان استاندارد جهت کاربردهای کامپیوتری توکار بیابند. اولین گام HOLWG تعیین نیازمندی های این زبان با ورودی هایی از ارتش آمریکا، دانشگا ها و صنایع بود.
گام بعدی که توسط HOLWG برداشته شد مطالعه بر روی زبان های موجود بود که پی ببرند کدام زبان مجموعه نیازمندی ها را بر آورده می ساخت. بعد از یک مطالعه فشرده بر روی 26 زبان موجود کاندید به این نتیجه رسیدند که هیچکدام از آنها تمام نیازمندی ها را تامین نمی کند و نیاز بود یک زبان جدید طراحی و پیاده سازی شود. HOLWG پیشنهاد داد که یکی از زبان های الگول 68، پاسکال یا پی ال وان به عنوان شالوده طراحی در نظر گرفته شود.
یک رقابت طراحی زبان به صورت بین المللی ایجاد شده بود. هفده گروه پیشنهادهایشان را ارسال کردند ولی تنها چهار تا از پیشنهادها جهت بررسی بیشتر انتخاب شدند. به هر زبان طراحی شده توسط گروه ها یک رنگ اختصاص داده شد تا سر انجام در سال 1979 گروه سبز برنده اعلام گردید. این گروه توسط جین ایکبیا (Jean Ichbiah) هدایت می شد. نام زبان از سبز به ایدا تغییر پیدا کرد. این نام به افتخار و یادبود آگاستا ایدا بایرون، کنتس لاولیس دختر لرد بایرون شاعر انگلیسی که ریاضیدان برجسته ای بود و در طراحی ماشین تحلیلی در سال 1830 میلادی با چارلز بابیج استاد ریتضیات دانشگاه کمبریج انگلستان همکاری داشت و می توان او را اولین برنامه نویس کامپیوتر نامید، برای زبان طراحی شده جدید انتخاب گردید.
اگر می خواهید بدانید اولین برنامه نویس دنیا مرد بود یا زن، این مقاله را بخوانید. (لینک شود به مقاله "اولین برنامه نویس دنیا مرد بود یا زن)
در ژانویه 1983 میلادی زبان برنامه سازی ایدا، استاندارد نظامی و ملی آمریکا گردید. هر چند ایدا جهت فرآیندهای توکار طراحی گردیده بود ولی به این کاربردها محدود نمی شد. ایدا کاربردهای بالقوه ای در کاربردهای تجاری، آموزشی و اداری داشت.
در اواخر دهه 80 میلادی، مخصصین کامپیوتر شروع به تغییر رویکرد خود نسبت به مسائل نمودند، زیرا پی برده بودند که زبان هایی که مورد استفاده قرار دارند پاسخ گوی نیازهای آنها نیست. با این وجود چون زبان C از شهرت بسیار خوبی برخوردار بود، بسیاری حاضر به کنار گذاشتن آن نبودند در عوض نگارش های جدید C ظهور نمودند.
بیارن استراستراپ (Biarn Stroustrup) در AT & T یکی از نگارش های جدید زبان C را ابداع نمود. این زبان جدید تحت عنوان C++ شهرت یافت. یکی از جنبه های خوب C++ این است که تسهیلات خوبی برای برنامه سازی شی گرا را عرضه می دارد و می توانست مسائلی که در الگوهای قبلی قابل حل نبودند را حل کند.
فاطمه مجدآبادی بخش دانش و زندگی تبیان
منبع: طراحی و پیاده سازی زبان های برنامه سازی
نگارش 80
ایرج صادقی
